Polskie Radio PiK - strona archiwalna

    Charakterystyczny trójkąt z gwiazd i prowadząca go prześliczna gromadka gwiazd – Plejady - to jeden z najpiękniejszych widoków całego nieba – szczególnie późną jesienią… Świecąc na nieco zamglonym firmamencie utrwaliły się na zdjęciu w wyjątkowych barwach.

    Stanowią składniki konstelacji Byka, którego najjaśniejszą gwiazdą jest Aldebaran, zwany też „czerwonym okiem Byka”. W rzeczywistości jest to czerwony olbrzym - 50 razy większy od Słońca. Jego światło ma wyraźnie pomarańczowo-czerwonawe zabarwienie. Gwieździe towarzyszą Hiady (gromada otwarta gwiazd układająca się na niebie w trójkątną głowę Byka; niektórzy widzą w tym miejscu literę V. Hiady zwane w polskiej tradycji Dżdżownicami leżą w odległości ok. 150 lat świetlnych od nas będąc jednym z najbliższych nam gwiezdnych skupisk. Jest ich ok. 300. Większości Hiad nie można dostrzec gołym okiem, ale to co jest dostępne dla oka nieuzbrojonego prezentuje się uroczo. Zwłaszcza para gwiazd Theta 1 – Theta 2 Tauri (w kółku) jest godna uwagi; przez lornetkę dostrzeżemy wyraźną różnicę barw między nimi: jedna jest czerwonawa, druga zaś – niebieskawa. Przy okazji warto wiedzieć, że Aldebaran nie należy do Hiad – znajduje się dwukrotnie bliżej Ziemi niż Hiady.

    Z Aldebaranem kontrastują Plejady, czyli gromada otwarta M45 - najbardziej znane skupisko gwiazd. Znajduje się w odległości 400 lat świetlnych i zawiera kilkaset młodych obiektów rodzących się w obłoku gorącego gazu, z których dziesięć najjaśniejszych ma imiona. Wyróżniają się intensywnie błękitną barwą, która jest charakterystyczna dla gorących gwiazd – nadolbrzymów. Plejady (w rodzimej astronomii ludowej znane jako Baby lub Kurczęta, na świecie zaś jako Siedem Sióstr i Subaru) stanowią doskonały test na sprawność wzroku. Gołym okiem bez trudu powinniśmy zliczyć pięć Plejad. Kto dostrzeże szóstą – ten może się pochwalić znajomym, a kto znajdzie siódmą z sióstr – tego my pochwalimy! Używając lornetki lub teleskopu będziemy mieli problem z doliczeniem się Plejad (szacunkowo jest ich ok. 500).

    No i wreszcie Mars… Czerwona Planeta stopniowo powraca na nocne niebo stając się coraz jaśniejsza. 15 sierpnia Mars świecąc jak gwiazda pierwszej wielkości znalazł się między Hiadami a Plejadami. Widok tej konfiguracji na porannym, wakacyjnym niebie był niezapomniany! Planeta wspaniale kontrastowała z barwami Hiad i Plejad nadając niecodziennego kolorytu tej konfiguracji. Warto docenić wyjątkowość tego spotkania, bowiem do następnego dojdzie dopiero w 2022 roku!