|
|
 |
W chwili obecnej nie dysponujemy żadnymi informacjami.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Archiwum Planet i Komet |
|
|
|
| Na niebie - Styczeń 2009 |
|
| 2009-02-01
|
|
Styczeń 2009
Zacznijmy od spojrzenia na styczniowy nieboskłon o zachodzie Słońca. Zapamiętajmy miejsce na horyzoncie, w którym zaszła nasza dzienna gwiazda, a następnie poszukajmy jasnego punktu wysoko na południowo-zachodnim sklepieniu. Już kilka minut po zniknięciu Słońca na niebieskim tle z łatwością powinniśmy dostrzec ów punkt. To Wenus, która z każdą minutą świeci coraz jaśniej i wręcz olśniewa swym blaskiem. W wyobraźni poprowadźmy teraz linię łączącą Wenus z ukrytym już Słońcem. Wzdłuż tej linii – w sprzyjających warunkach – odnajdziemy też inne planety.
Zimowe niebo to domena jasnych gwiazd i konstelacji. Chyba nie ma bardziej sprzyjającej pory roku do podziwiania tak wielu gwiazd pierwszej wielkości. Zapraszamy do zabawy w… kosmiczną geometrię! Kto rozpozna tę dziwną figurę na niebie?
W pobliżu zenitu świeci Capella z konstelacji Woźnicy. Kierując się w prawo poniżej natrafiamy na Aldebarana w Byku. Jeszcze niżej odnajdujemy charakterystyczny kształt Oriona, którego najjaśniejszą gwiazdą jest Rigel. Z opowieści o Gwieździe Betlejemskiej wiemy już, że tą najjaśniejszą jest Syriusz z konstelacji Wielkiego Psa. Z kolei w Małym Psie znajdziemy Procjona. Całą układankę wieńczy Pollux – nieco jaśniejszy z braci Bliźniąt. Czy teraz wszystko pasuje? Na moment zatrzymajmy wzrok na Syriuszu. Pięknie iskrzy się wieloma barwami, zwłaszcza w mroźne noce. To najjaśniejsza gwiazda całego nieba! Jaśniejsze są tylko Słońce, Księżyc i niektóre planety. Syriusz jest zarazem jedną z najbliższych nam gwiazd. Ma karłowatego towarzysza, z którym tworzy gwiezdną parę. Niewykluczone, że w tym układzie istnieje jeszcze trzecie ciało. Być może jest to masywna planeta, ale jak dotąd jest to przedmiot naukowych spekulacji. Warto wspomnieć, że - z inicjatywy autorów naszego programu - 14 stycznia 2007 roku za pośrednictwem radioteleskopu UMK w podtoruńskich Piwnicach został wysłany radiowy sygnał do Syriusza. Był to pierwszy tego rodzaju eksperyment w Polsce.
Styczeń 2009 upływa pod znakiem interesujących wędrówek Księżyca po firmamencie. Popatrzmy…
Przy okazji warto zwrócić uwagę na konstelację Byka, górującą w styczniu około godziny 20:00. Znajdziemy tam aż dwie gromady gwiazd: Hiady i Plejady. Stanowią one składniki gwiazdozbioru Byka, którego najjaśniejszą gwiazdą jest Aldebaran, zwany też „czerwonym okiem Byka”.
W istocie - jest to olbrzym, 50 razy większy od Słońca, a jego światło ma wyraźnie pomarańczowo-czerwonawe zabarwienie. Aldebaranowi towarzyszą Hiady - gromada otwarta gwiazd układająca się na niebie w trójkątną głowę Byka; niektórzy widzą w tym miejscu literę V. Hiady, zwane w polskiej tradycji Dżdżownicami, leżą w odległości ok. 150 lat świetlnych od nas będąc jednym z najbliższych gwiezdnych skupisk. Jest ich około 300. Większości Hiad nie można dostrzec gołym okiem, ale to co jest dostępne dla oka nieuzbrojonego prezentuje się uroczo. Zwłaszcza para gwiazd Theta 1 – Theta 2 Tauri (poniżej Aldebarana) jest godna uwagi; przez lornetkę dostrzeżemy wyraźną różnicę barw między nimi: jedna jest czerwonawa, druga zaś – niebieskawa. Przy okazji warto wiedzieć, że Aldebaran nie należy do Hiad – znajduje się dwukrotnie bliżej Ziemi niż ta gromada gwiazd.
Z Hiadami kontrastują Plejady, czyli gromada otwarta M45 – bodaj najbardziej znane skupisko gwiazd. Znajduje się w odległości 400 lat świetlnych i zawiera kilkaset młodych obiektów rodzących się w obłoku gorącego gazu; dziesięć najjaśniejszych ma imiona. Plejady wyróżniają się intensywnie błękitną barwą, która jest charakterystyczna dla gorących gwiazd – nadolbrzymów. Gwiazdy te - w rodzimej astronomii ludowej znane jako Baby lub Kurczęta, na świecie zaś jako Siedem Sióstr i Subaru - stanowią doskonały test na sprawność wzroku. Gołym okiem bez trudu powinniśmy zliczyć pięć Plejad. Kto dostrzeże szóstą – ten może się pochwalić znajomym, a kto znajdzie siódmą z sióstr – tego my pochwalimy!
Grafika © Jerzy Rafalski na podstawie oprogramowania "Stellarium"
Opracowanie i foto © Piotr Majewski
|
wstecz 
|
|
|
|
|
|
|
|
|
temp. 16 °C ciśn. 992 hPa 
więcej
){kind=link}