Wschodzi o zachodzie Słońca, góruje o północy, zachodzi nad ranem. Przede wszystkim zaś – do końca 2007 roku przewyższa blaskiem wszystkie gwiazdy, więc łatwo go rozpoznać. Świeci charakterystycznym czerwonawym kolorem. To Mars. Właśnie jesteśmy świadkami zbliżenia Marsa do Ziemi zwanego opozycją.
Wzajemne położenie orbit Ziemi i Marsa oraz ruch obu planet sprawiają, że do ich spotkania dochodzi co mniej więcej 26 miesięcy. Czerwona Planeta jest wówczas w maksimum jasności dla ziemskiego obserwatora. Gołym okiem łatwo na nią trafić. Warto przy tym pamiętać, że opozycja opozycji nierówna. Otóż orbita Marsa jest – obrazowo mówiąc – jajowata, ziemska zaś – kołowa. Oznacza to, że - w zależności od punktu spotkania się obu ciał - odległość między nimi waha się od 55 mln km do ponad 100! Co kilkanaście lat dochodzi do Wielkiej Opozycji, kiedy Mars zbliża się do nas na minimalną odległość (ostatnia zdarzyła się w 2003 roku, następna zaś wypadnie w 2018). Tegoroczna opozycja pozwala Czerwonej Planecie na zbliżenie się w odległości 88 mln km, jednak warunki do obserwacji są wyjątkowo korzystne. Mars świeci najwyżej na tle Zodiaku, w gwiazdozbiorze Bliźniąt, stąd przy dobrej pogodzie można go podziwiać wysoko na nocnym niebie.
Opozycja Marsa sprawia, że skierowano nań oko Teleskopu Kosmicznego Hubble’a. Okoliczności sprzyjają, bowiem aktualnie planeta jest wolna od burz pyłowych, zatem można obserwować szczegóły jej powierzchni. Trójkątna, ciemna plama z prawej strony zdjęcia to Syrtis Maior – bazaltowa wyżyna z kotliną pośrodku. Z lewej strony widać podłużny, horyzontalny pas. To równina Sinus Meridiani. Właśnie w tamtym rejonie wylądował próbnik Opportunity do dziś z powodzeniem pracujący na Marsie.
W czasie opozycji nawet niewielkie teleskopy ukażą najważniejsze szczegóły powierzchni Marsa, np. czapy polarne. Warto ścigać się z czasem, bo tylko do 1 stycznia 2006 planeta będzie w maksimum blasku i bliskości. Oby pogoda dopisała – tym bardziej, że w nocy z 23 na 24 grudnia dojdzie do zakrycia Marsa przez Księżyc, a w wigilijny wieczór Mars odegra rolę Gwiazdy Betlejemskiej. Szczegóły na naszej stronie w kalendarzyku astronomicznym.
opracowanie : Piotr Majewski (PR PiK)
Grafika: © Jerzy Rafalski na podstawie oprogramowania "Stellarium" foto: hubblesite.org
Poznaj Klejnoty Jesiennego Nieba Alarm! Kometa SWAN gołym okiem W obronie Plutona Pożegnanie z Plutonem Wakacje w kamiennym kręgu Całkowite zaćmienie Słońca 29.03.2006
|