Polskie Radio PiK - strona archiwalna

Aż 32 planety poza Układem Słonecznym znaleźli uczeni z Europejskiego Obserwatorium Południowego (ESO). To największe jednorazowe odkrycie w tej dziedzinie. ESO jest prawdziwą "hurtownią planet". Europejski zespół astronomów staje się światowym liderem w odkrywaniu pozasłonecznych światów. Nie było by spektakularnego sukcesu, gdyby nie urządzenie o enigmatycznej nazwie HARPS. Jest to najdokładniejszy na świecie spektrograf - instrument do śledzenia dalekich planet na podstawie ruchu ich macierzystych gwiazd. Jak to działa? Odpowiada nasz specjalny gość, Stephane Udry z Uniwersytetu w Genewie: - Aby odkryć planetę, musimy zdać sobie sprawę, że jej światło jest o miliard razy słabsze od blasku gwiazdy, wokół której planeta krąży. Nie ma więc szans na bezpośrednie dostrzeżenie obiektu. Jeżeli jednak mamy układ planety z gwiazdą, to skutkiem jest nie tylko bieg planety wokół jej słońca. Planeta także lekko pociąga ku sobie gwiazdę, niejako "ruszając ją z miejsca”. Trudno ten ruch zaobserwować, lecz HARPS pracuje z taką precyzją, że za pomocą tego instrumentu wykrywamy te dziwne zachowania gwiazd. Ich odwzorowaniem jest wykres w postaci sinusoidy. Im większa planeta krąży wokół dalekiego słońca, tym większe wahania na wykresie. Naszą ambicją jest, aby wykrywać te małe „pofalowania” będące świadectwem, że natrafiliśmy na planetę o niewielkiej masie, podobną do Ziemi. HARPS pozwolił na znalezienie w sumie ponad 75 obcych planet. Od odkrycia w 1992 roku przez prof. Aleksandra Wolszczana pierwszej planety poza Układem Słonecznym do dziś astronomowie wykryli już blisko 400 takich obiektów, z czego prawie 30% to obiekty typu ziemskiego.

Opracowanie : Piotr Majewski
Źródło i foto : ESO